Người là nhiều “nhà” nhưng...không có nhà!

NSND Đình Quang. Khái niệm “chính chủ” mới rộ lên gần đây đối với ôtô, xe máy tư khiến dư luận xôn xang nhưng vì nhiều lý do, trần giới chẳng thể “chính chủ” chứ thâm tâm mỗi người, ai chả muốn thứ mình bỏ tiền ra mua, đang dùng được mang tên chính mình trong giấy má. Biết khó khăn của dân và hiểu hoàn cảnh thực tế, quốc gia đã có những điều chỉnh kịp thời, tạo mọi điều kiện thuận lợi cho dân được “chính chủ” tài sản của mình khiến dư luận thở phào. Chuyện chính chủ ôtô xe máy nhiều khi còn do chủ ôtô xe máy muốn trốn thuế, ngại mất thời kì, lo tốn tiền làm thủ tục mới gây nên sự lộn xộn kiểu “hồn Trương Ba, da hàng thịt” như hiện chứ chủ những ngôi nhà đang ở hiện giờ thì vững chắc trăm người như một đều nhất nhất muốn được chính chủ qua việc được đóng thuế và lệ phí để được chính quyền công nhận qua giấy chứng thực là nhà của mình mà dân ta quen gọi là “sổ đỏ”. Ấy thế mà mong muốn có sổ đỏ của bao người, trong đó có NSND. GS.TS. Đình Quang cùng 7 hộ gia đình khác đang sống tại ngõ 58 phường Kim Mã (Ba Đình - Hà Nội) thật muôn nỗi cam go. Chúng tôi tìm đến UBND phường Kim Mã để hỏi cho ngọn ngành chuyện người là nhiều “nhà” lại chưa có nhà. Đồng chí Phó chủ toạ phường đang họp kiểm điểm theo quyết nghị TW 4, biết PV đến cũng tranh thủ ra tiếp. Ông nói ngay như trút điều bức xúc khư giữ lâu nay trong lòng: - Chúng tôi biết dân khổ lắm. Không riêng gì nhà cụ Đình Quang mà cả dãy 8 nhà đều vất vả bấy lâu nay. Không có sổ đỏ thì không nhập được hộ khẩu. Không có hộ khẩu thì sống một nơi, lĩnh lương hưu một nơi, có nhà cách đây cả chục cây số đi lại rất vất vả. Ngụ cư mấy chục năm trời ở đây nhưng khi cần phường chứng thực cái gì đó thì phường chẳng thể chứng nhận vì không có hộ khẩu do không có sổ đỏ, mà cái nơi có hộ khẩu thì phường và tổ dân phố ở đấy cũng chẳng biết “ông” là ai mà chứng nhận. Ấy là chưa kể chuyện học hành của các cháu nhỏ muốn học gần nhà thuê làm đồ án công nghệ thông tin mà cũng khó khăn vì trái tuyến! Và còn bao chuyện khác rất rắc rối mà dân gặp phải. Có nhẽ các nhà báo nên “giúp” phường cùng tháo gỡ vấn đề này. Làm lãnh đạo chính quyền cơ sở mà hiểu dân, mong điều tiện lợi cho dân như thế thì dân được nhờ. Chính quyền các cấp ở mọi nơi đều như thế chắc tổ quốc chả cần phải có những đợt học tập “phê và tự phê”, để thời gian họp hành ấy lo tiếp cho cuộc sống của dân. Biết đồng chí Phó Chủ tịch phường đang bận, chúng tôi gặp ông Bùi Mạnh Cường, cán bộ địa chính phường, ngõ hầu tìm ra ngọn ngành với những nút thắt không sao giờ mới được gỡ bỏ. Hơn hai chục năm về trước, cụ Đình Quang ngày ấy đang tại chức Thứ trưởng Bộ Văn hóa - thông báo phụ trách khối văn nghệ. Bản thân ông cũng là văn nghệ sĩ nên không biết có phải nghệ đồ án công nghệ thông tin sĩ là “mặt vàng như nghệ nhưng vẫn sĩ” không như dư luận đồn đại mà tham dự cách mệnh năm 18 tuổi, 64 năm tuổi Đảng, làm già chức Thứ trưởng mà vẫn không có nổi cho mình và gia đình một căn nhà riêng ngoài việc thuê một căn hộ 28m2 ở tầng 2 khu tập thể Giảng Võ. Nhiều người bảo ông dễ tính, không thích thu dọn, giành giật, nhà thuê hay chính chủ cũng là chỗ để đặt cái bàn làm việc và chiếc giường để ngả lưng. Bạn bè, học trò thấy thầy sống chật chội, khó khăn quá mới tom góp nhau lại cho ông vay và rủ ông mua chung miếng đất vốn là hồ Cây Khế chuyên trồng rau muống vào năm 1991. Gia đình ông bà về đây ở từ năm 1992 (có biên lai thu thuế nhà đất từ năm 1992 đến nay chứng tỏ có sống rồi sau này mới cất căn nhà như hiện thời). Xem giấy má sang nhượng quyền sử dụng đất thấy không có tranh chấp, thuộc người trồng rau lại có thêm giấy của HTX chứng nhận hồ có kim khí không thể trồng rau được thì tin quá đi chứ. Mà tin quá đi chứ khi từ lúc về ở đến lúc xây nhà vững chắc, sống suốt 7 năm trời không có kiện cáo, gia đình cụ Đình Quang những tưởng sẽ an cư lạc nghiệp, sống trong căn nhà do chính mình bóp chắt, dành dụm làm nên. Đùng một cái, vào năm 1999, người sang nhượng quyền dùng đất bị TAND quận Ba Đình xử án treo vì vi phạm các quy định về quản lý và bảo vệ đất đai lam do an cong nghe thong tin theo bản án số 64/HSST ngày 19/3/1999.Đất nhượng bị thu hồi trong khi 8 hộ gia đình đã xây nhà vững chắc, ăn ở sinh hoạt ổn định từ trước đó nhiều năm. Nút thắt khó gỡ bấy nay chính là bản án có hiệu lực pháp luật trên. Bản án thu hồi đất nhưng nhà trên đất thu hồi là tài sản, mồ hôi công sức của những người đã ở sống ổn định tại đó suốt bao năm và họ làm sao biết chuyện vi phạm “các quy định về quản lý và bảo vệ đất đai” trong khi sau 8 năm, luật pháp mới phát hiện ra sự vi phạm của người nhượng. Ông Bùi Mạnh Cường, cán bộ địa chính phường san sẻ với nhóm PV: - Những người không làm được sổ đỏ sinh hoạt tổ dân phố, sinh hoạt Đảng tại phường, tham dự mọi hoạt động của phường, quận nhưng khổ nỗi lại không phải công dân chính thức của phường, quận. Từ cảnh ngộ thực tại ấy, phường có văn bản thưa quận yêu cầu “tạo điều kiện cho các hộ dân ổn định cuộc sống” vào năm 2009 và từ đó đến nay liên tục có những đề nghị trong các cuộc tiếp xúc cử tri. Có cả cuộc họp của quận với dân gồm cả Phó chủ toạ quận và Trưởng phòng Tài nguyên Môi trường quận. Phải nói là cả phường và quận đều nhiệt thành nhưng gặp khó giữa lý và thực tế. Ông Cường đưa ra văn bản số 21/BC-UBND do chủ toạ phường Tạ Thành Dương ký ngày 30/7/2009. Thái độ chính quyền sở tại, gần dân, sát dân là như thế. Chi cục Thi hành án dân sự quận Ba Đình cũng có vắng số 99/BC-THA ngày 1/4/2010 do Chi cục trưởng Nguyễn Văn Lạng ký, gửi đồng chí Phó Chủ tịch UBND quận - Trưởng ban chỉ đạo Công tác thi hành án dân sự quận Ba Đình trong đó có đề xuất: “Nếu thửa đất nằm trong quy hoạch khu dân cư, đề xuất phương án buộc các hộ gia đình thực hành đầy đủ các khoản trách nhiệm với Nhà nước, làm thủ tục hợp lệ để ổn định cuộc sống cho dân và quản lý của chính quyền”. Rất tiếc, dù chính quyền phường Kim Mã và cơ quan thi hành án dân sự của quận Ba Đình mong được ổn định cuộc sống cho dân nhưng cho đến nay, 8 hộ gia đình trong đó có NSND. GSTS. Đình Quang - người do an cong nghe thong tin có nhiều cống hiến cho giang sơn, riêng với Thủ đô cũng có “Danh hiệu vì Sự nghiệp xây dựng Thủ đô” và Bằng khen dịp 1000 năm Thăng Long - vẫn thắc thỏm đợi chờ ngôi nhà của gia đình mình được chính chủ. Được biết, cả 8 gia đình trên đều là gia đình nghệ sĩ và Bộ Văn hóa Thể Thao và Du lịch cũng có công văn số 384/ gửi UBND TP. Hà Nội do Thứ trưởng Lê Tiến Thọ ký ngày 20/2/2009 cũng không ngoài mục đích “ổn định cuộc sống của dân” khi những người dân ấy “là cán bộ, văn nghệ sĩ đã và đang công tác, có nhiều đóng góp cho sự nghiệp của ngành văn hóa nói riêng và sự nghiệp của giang san nói chung”. Với hơn 20 năm sinh sống ổn định, hạnh phúc trên mảnh đất có vi phạm về quản lý đất đai và người vi phạm đã bị xử lý, gia đình cụ Đình Quang cùng những hộ dân khác tại ngõ 58 phường Kim Mã cũng là nạn nhân của sự vi phạm. Từ ngôi nhà này, cụ Đình Quang đã có bao ý tưởng đóng góp cho đất nước và Thủ đô nhưng ước mơ ngôi nhà của mình được chính chủ, tư cách công dân trên mảnh đất mình đang sống qua hộ khẩu cũng được chính chủ nhưng sao cứ xa vời vợi. Chúng tôi gặp cụ Đình Quang vào một chiều đông lạnh giá. Nhìn ông lão 86 tuổi, 64 năm tuổi Đảng với những cống hiến to lớn được Nhà nước công nhận qua “Giải thưởng Hồ Chí Minh”, Huân chương Độc lập hạng Nhì, Huân chương Chiến công, Huân chương Chiến thắng chỉ có mỗi mong mỏi lúc này là có ngôi nhà chính chủ bỗng không khỏi xót lòng. Nhà đạo diễn tài năng từng xử lý thành công biết bao xung đột, mâu thuẫn trên sàn diễn sân khấu nhưng không thể giải quyết được mâu thuẫn lý - thực tại đang nằm trong ngôi nhà không chính chủ do chính mình cả đời tích cóp dựng nên. Xin chuyển mâu thuẫn này tới UBND quận Ba Đình và UBND tỉnh thành Hà Nội tháo gỡ theo pháp lý căn cứ ý thức Điều 7 khoản 17 trong Quyết định 23 về cấp GCN chủ sử dụng đất ngày 09/05/2008 do Chính phủ ban hành và đặc biệt theo cả đạo lý với người có công cũng như dựa trên thực tiễn để “ổn định cuộc sống cho dân” như UBND phường Kim Mã, Chi cục Thi hành án dân sự quận Ba Đình yêu cầu. Lê Quý Hiền